مطالعه همبستگی برخی از صفات مهم زراعی با عملکرد دانه از طریق تجزیه علیت در برنج

در این مطالعه 12 رقم و لاین پیشرفته برنج در سال 1375 در دو منطقه رشت و چپر سر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات عملکرد دانه‘ تعداد خوشه در بوته ‘ تعداد دانه در خوشه‘ وزن صد دانه‘ ارتفاع بوته ‘ طول خوشه ‘ تعداد خوشه های فرعی ‘ طول برگ پرچم ‘ طول آخرین میانگره ‘ طول دانه ‘ عرض دانه‘ تعداد روز تا 50 درصد گلدهی‘ و روزهای تا رسیدن مورد ارزیابی قرار گرفتند . داده های حاصل از تجزیه مرکب در دو مکان نشان داد که کلیه ارقام از نظر صفات مورد بررسی بجز عرض دانه تفاوتهای معنی داری دارند. عملکرد با وزن صد دانه ‘ طول و عرض پرچم تعداد خوشه های فرعی و روزهای تا رسیدن همبستگی ژنوتیپی مثبت و معنی داری داشت و دارای همبستگی ژنوتیپی منفی ومعنی داری با ارتفاع بوته و طول آخرین میانگره بود. نتایج تجزیه علیت نشان دادکه بیشترین تأثیر روی عملکرد دانه ناشی از افزایش وزن صد دانه می باشد. بنابراین وزن صد دانه مهمترین جزء عملکرد دانه در برنج محسوب شده و می توان به عنوان معیار گزینش در برنامه های اصلاحی برای بهبود عملکرد دانه مورد استفاده قرار گیرد . با وجود این نقش تعداد دانه در خوشه ‘ تعداد خوشه در بوته نباید به هنگام گزینش برای وزن 100 دانه نادیده گرفته شود